Jednym z podstawowych zastosowań komputerów jest gromadzenie, porządkowanie i szybkie wyszukiwanie informacji. Służą do tego programy nazywane bazami danych. Do najlepszych, jakie napisano na C-64, można zaliczyć GeoFile.

Program pracuje w dwóch trybach, z których każdy ma inny, charakterystyczny dla siebie zestaw menu. W pierwszym projektuje się wystrój bazy: definiuje i rozmieszcza pola, bądź oddaje się do nich krótkie komentarze a nawet grafiki. Następnie można uaktywnić drugi tryb pracy, czyli po prostu zacząć korzystać z bazy. W trybie tam wprowadzamy i wyszukujemy dane, ewentualnie przenosimy je w postaci wycinków do innych aplikacji systemu (np. GeoCalc). GeoFile uruchamia się tak samo jak inne aplikacje systemu GEOS. Na początku ukazuje się menu z opcjami: CREATE - tworzenie na dysku nowej bazy danych (po podaniu nazwy), OPEN - wczytanie bazy z dysku do pamięci, QUIT - powrót do systemu.

Do zmiany trybu pracy służy menu OPTIONS, w którym znajdują się następujące opcje: FORM DESIGN - uaktywnia tryb tworzenia bazy danych. Na ekranie ukazuje się menu: TYPE i FIELD, dzięki którym bez problemów tworzy się dowolnego rodzaju pola (numeryczne, tekstowe). Wewnątrz pól można umieszczać dodatkowo krótkie komentarze oraz grafiki, które będą ukazywać się we wszystkich arkuszach bazy.

DATA ENTRY - tryb wprowadzania danych. Menu z trybu FORM DESIGN zostaje zastąpione nowym - FORM, w którym zawarto opcje pozwalające na wypełnianie informacjami poszczególnych stron bazy, oraz na ich szybkie wyszukiwanie lub sortowanie.

PRINT - uaktywnia jeden, spośród dwóch możliwych trybów drukowania dokumentu. Akurat ta opcja oferuje:
ALL FORMS - drukowanie wszystkich stron dokumentu,
SELECTED FORMS - druk wybranych stron,
CURRENT FORM - drukowanie arkusza bazy danych wyświetlanego w danym momencie na ekranie,
BLANK FORM - drukowanie samego wystroju bazy (bez danych),
PACK FORM - drukowanie skompresowanej zawartości strony. Można też ustalić, ile stron ma być drukowanych, a także zadecydować, jakiego rodzaju informacje mają być drukowane wewnątrz daneg pola (menu FIELD), i tak:
ALL FIELD NAMES - drukowanie wszystkich pól wraz z nagłówkami,
FIELD NAME - drukowanie aktywnego pola wraz z nagłówkami,
NO FIELD NAMES - drukowanie pola bez nagłówków,
THE BOX - drukowanie ramki obejmującej aktywne pole,
ALL BOXES - jak wyżej, z tym, że dotyczy wszystkich drukowanych pól,
NO BOXES- drukowanie wszystkich pól bez obwódek.

Do określenia sposobu wyświetlania tła służy menu DISPLAY, w którym znajdują się funkcje:
GRID BACKGROUND - tło jako siatka o rozmiarach pojedynczej kratki 8x8 pikseli,
GRAY BACKGROUND - szare tło,
WHITE BACKGROUND - brak tła (białe),
SHOW INDICATOR - umożliwia poruszanie się po całej bazie. Na ekranie wyświetlany jest niewielki prostokąt (obszar zajmowany przez stronę z danymi), wewnątrz którego znajduje się inny, mniejszy (symboliczne okno robocze programu GeoFile). Za pomocą myszki lub joysticka można też mniejszy prostokącik - wskaźnik przenieść w inne miejsce tym samym zmieniając aktualny obszar roboczy.
SHOW/HIDE INDICATOR - chowa wskaźnik.

Po bazie można się również poruszać przy pomocy kursora: wystarczy wskazać nim jeden z krańców okienka edycyjnego, aby ekran przesunął się w wyznaczonym kierunku.

Na górze ekranu znajdują się dwie strzałki, które służą do zmiany poszczególnych stron bazy.

Projektujemy Bazę

Tworzenie pól edycyjnych jest bardzo proste - przebiega identycznie, jak tworzenie np. prostokątów w programie GeoPaint. Po wyznaczeniu obszaru pola ustalamy jego typ. Jeśli go nie zadeklarujemy, program potraktuje je jako tekstowe. Naturalnie, w każdej chwili można zmienić typ pola (opcja TYPE).

Za to, jak będzie wyglądało dane pole, odpowiada menu FIELD:
SET STYLE - opcja ta służy do zmiany stylów pisma, jakimi wyświetlane będą informacje w odrębie wskazanego pola. Do wyboru mamy bold (tekst wytłuszczony), underline (tekst podkreślony) oraz italic (kursywa). Bezproblemowo możemy korzystać z tych trzech stylów pisma jednocześnie.
RECOVER TEXT - odpowiednik UNDO, przywraca poprzedni stan tekstu w polu,
CLEAR TEXT - usuwa tekst z aktywnego pola,
DELETE - wskazne pole zostanie wymazane z arkusza.

MENU EDIT

Odpowiada za wykonywanie operacji na blokach i tak:
CUT - kopiuje zawartość aktywnego pola na dysk w postaci wycinków TEXT SCRAP. Tekst w oknie po skopiowaniu jest kasowany.
COPY - j/w z tym, że skopiowany tekst nie zostaje skasowany.
PASTE - wkleja tekst zapisany na dysku do aktywnego pola. (Tekst może pochodzić np. z edytora GeoWrite, bądź z arkusza kalkulacyjnego GeoCalc).
PASTE PICTURE - pozwala (tylko w trybie projektowania bazy) wkleić do aktywnego pola dowolną grafikę, przeniesioną z edytora GeoPaint za pomocą wycinka Photo Scrap. Pole, do którego chcemy wkleić grafikę powinno być zdefiniowane jako pole komentarza.
COPY LAYOUT - pozwala skopiować na dysk jedynie wystrój (sam projekt) bazy danych, po czym na ekranie pojawi się niewielkie okienko dialogowe z żądaniem wprowadzenia nowej nazwy.

Niewątpliwą zaletą GeoFile jest możliwość korzystania z biblioteki wystrojów LAYOUT. Tak więc tworząc bazę danych, niekoniecznie musimy zaczynać od zaprojektowania jej od nowa. Wystarczy jedynie, gdy wczytamy do pamięci gotowy wystrój istniejącej już bazy. W ten sposób możemy utworzyć wiele baz o takim samym wyglądzie, lecz o zupełnie różnym przeznaczeniu.

MENU FORM

Tutaj zamieszczono najważniejsze opcje edycyjne bazy danych, pozwalające na wpisywanie i operowanie danymi zapisanymi w poszczególnych polach. Opcje:

NEW FORM - po wpisaniu wszystkich informacji na jednym arkuszu bazy danych należy dodać następny. Po wywołaniu tejże opcji na ekranie pojawi się nowa, nie zapisana strona.
RECOVER FORM - przywraca poprzedni stan bazy.
CLEAR FORM - kasuje wszystkie zapisane na jednej stronie bazy informacje.
CLEAR TEXT - kasuje dane z uaktywnionego pola.
RECOVER TEXT - przywraca poprzedni stan tekstu w obrębie jednego, wskazanego pola.
CREATE SEARCH FORM - jedna z najważniejszych opcji GeoFile, służy do wyszukiwania określonych danych według ustalonego identyfikatora. Wskazaie jej powoduje ukazanie się na ekranie nie zapisanego arkusza bazy danych. Teraz w oknie oznaczonym jako sortujące należy wpisać słowo (liczbę) kluczowe, pod kątem którego baza zostanie przeszukana. Po zdefiniowaniu klucza potwierdzamy na OK.
IN THIS FORM, REPLACE - pozwala na wymianę informacji wedle podanego klucza na jednej stronie.
IN ALL FORMS, REPLACE-- j/w z tym, że dotyczy całej bazy.

Dane z bazy GeoFile dowolnie możemy przenosić do innych aplikacji systemu. Służy do tego opcja BUILD SCRAP, której uaktywnienie spowoduje wyświetlenie na ekranie niewielkiego okna dialogowego z następującymi opcjami:

CALC/TEXT - dane możemy teraz przesłać do programu GeoCalc, w postaci wycinków CALC/TEXT SCRAP.
MERGE - pozwala na połączenie dokumentu z bazy GeoFile z dokumentem pochodzącym z edytora GeoWrite.
ALL FORMS - przesyła wszystkie wprowadzone wcześniej dane.
SELECTED FORMS - prześle tylko dane z wybranych stron.
CURRENT FORM - przesyła wszystkie dane z widniejącej aktualnie na ekranie strony bazy danych.

MENU FILE

PREVIEV - pozwala przejrzeć całą, znacznie zmniejszoną stronę bazy danych (podgląd przed wydrukiem). Po kliknięciu na jedno z miejsc - program nas tam przeniesie.
PRINT - uaktywnia drugi tryb drukowania (pierwsze opisałem już wcześniej). Rozwinie się okienko dialogowe z opcjami sterującymi formą wydruku:
COLUMNS HEADINGS - wydrukowane zostaną istniejące nagłówki kolumn,
COMPUTER PAPER - wszystkie dane bazy zostaną wydrukowane w jednym ciągu,
LABELS - dane wydrukowane będą w tabelach,
INDEX LABEL - wydrukowane zostaną tylko stałe elementy bazy w postaci kart do wypełniania.

Inne opcje w menu FILE są analogiczne do pozostałych aplikacji systemu, toteż pozostawię je bez komentarza.

Na tym kończę omawianie jednego z najlepszych programów pakietu GEOS. Zapewniam Was, że GeoFile nadaje się znakomicie do prowadzenia np. dużej wypożyczalni kaset wideo (może kiedys ;))) - Luc), a dla np. elektroników amatorów może być po prostu zbawieniem przy prowadzeniu katalogów elementów elektronicznych.

Gregory (Commodore & Amiga)