System GEOS
Desktop - serce systemu

Commodore & Amiga

Uruchomienie systemu

Po umieszczeniu w stacji dysku zawierającego system GEOS należy napisać: LOAD"*",8,1 [RETURN]. Na ekranie pojawi się najpierw napis "BOOTING GEOS" (wczytywanie GEOS-a) a po chwili - menu główne programu Desktop. Należy w tym momencie, przy pomocy opcji CLOSE z menu DISK, "zamknąć" dostęp do dysku systemowego i zastąpić go kopią roboczą. Ukazanie się na ekranie planszy Desktopu oznacza oczywiście, że środowisko graficzne czyli system GEOS zostało waśnie zainstalowane i od tej chwili ono "rządzi" Twoim C-64. Jeżeli pamięć Twojego komputera nie będzie dostatecznie wyczyszczona" i będą się w niej znajdować "śmiecie", to GEOS nie uruchomi się. Na ekranie wyświetlony zostanie nie Desktop, lecz zwyczajne pionowe lub poziome paski. Wówczas trzeba komputer wyłączyć i po odczekaniu około 15 sekund powtórzyć próbę. Jeżeli i teraz system nie chce się zgłosić, należy wyłączyć komputer wraz z urządzeniami zewnętrznymi na okres co najmniej 5 minut. Dopiero po upływie tego czasu można przystąpić do ponownego wgrywania GEOS-a.

Wygląd ogólny

Tak jak we wszystkich programach "GEOS-owych", tak i w Desktopie na górze ekranu (na tzw. górnej belce) znajduje się wykaz dostępnych menu. Wszystkie one po wyborze rozwijają się w dół ukazując swoje opcje (taka technika określana jest mianem pull-down menu).

W prawym górnym rogu umieszczona jest ikona dyskietki. Pod nią znajduje się nazwa aktualnie wykorzystywanego dysku. Jeżeli w stacji znajduje się dyskietka, do której otwarty jest dostęp, to omawiana ikona ma kolor czarny. Na lewo od ikony dyskietki znajduje się okienko w kształcie wąskiej belki. Zawarte są w nim informacje o katalogu dyskietki. Na samej górce tego okienka wypisana jest nazwa dysku. Poniżej można dowiedzieć się o liczbie plików znajdujących się na dysku, ilości wolnej i zajmowanej pamięci w kilobajtach.

Na stronach katalogu umieszczone są ikony symbolizujące zbiory i pliki. Ikon takich na jednej stronie zmieścić się może maksymalnie osiem. Nazwa pliku podawana jest poniżej każdej ikony symbolizującej dany zbiór. Do obejrzenia wszystkich zbiorów znajdujących się na danej dyskietce służy lewy dolny narożnik strony katalogu - naprowadzając nań wskaźnik myszki lub joysticka i wciskając przycisk uzyskujemy wgląd w kolejne strony katalogu. Druga szybsza metoda to wciśnięcie klawisza z odpowiadającym mu numerem strony.

Prostokąt z czarną poziomą kreską przeznaczony jest do "zamykania" dysku. Po takim zamknięciu można "otworzyć" drugi dysk poprzez kliknięcie na ikonie symbolizującej dyskietkę. Ikony drukarki i kosza umieszczone są w prawym dolnym ekranu. Kosz na śmiecie służy do usuwania z dysku niepotrzebnych plików. Drukarka natomiast - no cóż, wiadomo do czego.

Funkcje Menu Głównego

Po tym krótkim wprowadzeniu przejdźmy do omówienia opcji poszczególnych menu Desktopu.

Menu GEOS

GEOS info - wyświetlane jest tutaj okno, w którym podawane są informacje o autorach zainstalowanego systemu wraz z jego pełną nazwą oraz datą powstania.
Desktop info - to samo z tym, że informacje dotyczą Desktopu.
Select Printer - umożliwia dokonanie wyboju drivera (programu sterującego) dla używanej aktualnie drukarki.
Select Input - tę opcję wywołać możemy także poprzez kombinację klawiszy C= + 1. Określamy tu, za pomocą jakiego urządzenia będziemy się komunikować z systemem i programami. Do dyspozycji mamy joystick, mysz, pióro świetlne, a także tabliczkę graficzną KOALAPAD.
Others (inne opcje) - jeżeli na dysku, z którego aktualnie korzystamy, zainstalowane są takie programy jak np. kalkulator, gar, wyświetlone zostaną ich umożliwi ich uaktywnienie. kalendarz czy zegar, wyświetlone zostaną ich nazwy, a to z kolei umożliwi ich uaktywnienie.

Menu FILE

Menu to odpowiada za niektóre operacje na plikach.
OPEN - "otworzenie", czyli uruchomienie danego pliku, którego status umożliwia dokonanie tej operacji przez użytkownika z poziomu Desktopu. W celu uruchomienia pliku przed wywołaniem opcji OPEN należy kliknąć jednokrotnie na ikonie żądanego programu (co spowoduje wyświetlenie tejże ikony w negatywie).
DUPLICATE - umożliwia stworzenie kopii danego pliku na tym samym dysku, na którym znajduje się oryginał. Najpierw trzeba wskazać plik do skopiowania (jednokrotne kliknięcie na jego ikonie), potem wybrać opcję DUPLICATE, a następnie w okienku dialogowym wpisać nową nazwę. Na koniec należy potwierdzić polecenie naciskając klawisz RETURN.
RENAME - zmiana nazwy pojedynczego pliku. Z opcji tej korzysta się analogicznie, jak w przypadku OPEN i DUPLICATE.
INFO - podaje informacje o wskazanym pliku w następującej kolejności: disk - nazwa dyskietki, na której znajduje się zbiór, type - typ pliku, class - stała nazwa pliku i numer wersji, structure - struktura pliku, size - rozmiar pliku w kilobajtach, modified - data ostatniej modyfikacji, author - nazwisko autora pliku, write protect - stan zabezpieczenia przed przypadkowym skasowaniem (czarny pełny kwadrat oznacza, że zbiór jest zabezpieczony - można go tylko odczytać; "odbezpieczenie" pliku następuje po jednokrotnym kliknięciu myszką na kwadracie).
Pod opisanymi informacjami znajduje się ramka, w której pobłyskuje kursor. W ramce tej możemy umieścić swoje uwagi na temat zbioru, jego zawartości itp.
PRINT - opcja ta umożliwia wydruk dokumentu. Bezpośredni wydruk możemy osiągnąć na dwa sposoby:
1. Z menu FILE wybrać opcję PRINT, uprzednio zaznaczając odpowiedni dokument.
2. Bezpośrednio z Desktopu (bez wywołania opcji PRINT, poprzez przeniesienie ikony "widmowej" (wskazana ikona staje się taka podczas jej holowania myszką) danego dokumentu na ikonę drukarki i naciśnięcie przycisku myszki.

Menu VIEW

Po wczytaniu do pamięci komputera systemu GEOS, w głównym menu Desktopu jest wyświetlany katalog w formie okienka z ikonami. Jednakże tego rodzaju rozwiązanie nie zawsze musi nam odpowiadać. W celu zmiany prezentacji katalogu na ekranie stworzono menu VIEW. Daje ono do dyspozycji następujące funkcje:
By icon - tryb ten uaktywniony jest od razu po zgłoszeniu systemu. Powoduje wyświetlenie katalogu w postaci ikon.
By size - po użyciu tej opcji katalog ukazuje się w specjalnym oknie dialogowym. Zbiory "układane" są w kolejności od największych do najmniejszych. Strzałki w dole okna umożliwiają przegląd kolejnych stron katalogu. Jeśli plik jest zabezpieczony przed przypadkowym skasowaniem, to obok jego nazwy i długości wyrażanej w KB w oknie znajduje się jeszcze czarny kwadrat (patrz opcja INFO - write protect).
By type - katalog sortowany jest według typu plików. Inne informacje wyświetlane są analogicznie jak w By size.
By date - tego chyba nie muszę wyjaśniać. Dodam tylko, że opcja ta działa prawidłowo tylko wtedy, jeśli korzystające z niej osoby mają zwyczaj ZAWSZE na początku pracy przy komputerze ustawiać zegar.
By name - katalog wyświetlany jest w porządku alfabetycznym.

Menu DISK

W menu DISK zawarte są wszystkie najważniejsze polecenia dotyczące współpracy systemu z dyskami.
OPEN - wczytuje katalog i umożliwia uzyskanie dostępu do nowo włożonej do stacji dyskietki.
CLOSE - zamyka dostęp do dysku znajdującego się w stacji. Radzę zawsze stosować tę opcję po zakończeniu pracy z dyskiem. W przeciwnym razie narażamy się na utratę cennych plików.
RENAME - opcja ta przeznaczona jest do zmiany nazwy dysku. Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia się okienko dialogowe, w którym należy wpisać nową nazwę. Kliknięcie na gadżecie CANCEL powoduje zaniechanie operacji.
COPY - opcja ta może być wykorzystywana zarówno przez użytkowników dwóch, jak i jednej stacji. Nie będzie jednak działać na dysku systemowym GEOS-a, lecz jedynie na dyskach z aplikacjami.
VALIDATE - porządkuje zapis na dysku: zwalnia nie zajmowane sektory, kasuje uszkodzone programy, porównuje katalog z mapą dysku.
FORMAT - formatuje dysk. W oknie dialogowym należy podać nazwę dysku. Proces formatowania trwa około dwóch minut. Jeśli się nie powiedzie (np. z powodu uszkodzenia powierzchni dyskietki), to lampka w stacji zacznie migać, a na ekranie monitora pojawi się komunikat o błędzie.

Menu SPECIAL

BASIC - wywołanie tej opcji umożliwia dokonanie "skoku" do standardowego systemu operacyjnego C-64 kontrolowanego poleceniami równie standardowego BASIC-a V2.0. Ponowny powrót do GEOS-a jest możliwy po przyciśnięciu klawisza RESTORE, ale tylko wtedy, gdy w stacji znajduje się dyskietka systemowa GEOS-a.

Q - LINK - opcja ta pozwala na wymianę informacji z innymi komputerami Commodore za pomocą modemu.
RESET - ponownie odczytuje katalog dysku. Czy myślicie, że to już wszystko, co można napisać o Desktopie? Jeśli tak, to jesteście w błędzie. Bowiem nie napisałem jeszcze nic o programach pomocniczych, tzw. Desk Accessories.


Czy myślicie, że to już wszystko, co można napisać o Desktopie? Jeśli tak, to jesteście w błędzie! Istnieją bowiem jeszcze programy pomocnicze, tzw. Desk Accessories!

Commodore & Amiga, nr 10/1993, wyd. Bajtek, Gregory

 © 1999-2020 Wszystkie prawa zastrzeżone
 Webmaster: Mariusz "Flooder" Młynek